چای سیاه
این نوع چای پس از انجام تمام مراحل چایسازی بدست می آید. این نوع چای به دو طریق رسمی یا اُرتُدکس و غیر رسمی به دست می آید. در روش ارتدکس که همان روش چایسازی ایران نیز می باشد تمام مراحل تهیه چای از قبیل پلاس، مالش، تخمیر و خشک شدن انجام می گیرد.
این نوع چای دارای درجه بندی هایی نیز می باشد:
1/1- خاک چای، چای خرد شده ای که از توری نمره 20 (سی سوراخ در اینچ) عبور می کند.
2/1- چای باروتی: چای خرد شده که از توری نمره 14 (چهارده سوراخ در اینچ) عبور می کند.
3/1- چای شکسته : چای خرده شده ای که از توری نمره 8 (هشت سوراخ در اینچ) عبور می کند.
4/1- چای قلم: حاصل از برگ لطیف کاملا رول شده می باشد.
5/1- چای ممتاز حاصل از دور اول مالش که از توری غربال (از توری با سوراخ های 5 میلی متر) عبور می کند.
(چای قلم و ممتاز را پس از مالش دادن برگ سبز و قبل از خشک کردن تفکیک می نمایند)
در چای غیر رسمی آن ماشین هایی استفاده می شود که در آن مرحله پلاس حذف می گردد.
این چای در ایران استفاده نمی شود.
خواص چای سیاه:
چای نوشیدنی مفیدی برای تصفیه خون از طریق ازدیاد ترشحات کلیوی است و سبب نشاط، بیداری و مانع خواب آلودگی می شود. برای نقرس و اسکوربوت نیز مفید می باشند چای ضمن دور کردن بخارهای بدن حالت نشاط و بیداری به روان می دهد مصرف چای بعد از غذا به هضم آن کمک می کند. اما برای پیشگیری از عدم جذب آهن بهتر است 2 ساعت بعد از صرف غذا چای نوشیده شود. برای شیرین کردن چای، عسل بهترین ماده و نبات نیز مفید می باشد اما بهتر است بیماران دیابتی از توت استفاده نمایند.
مضرات نوشیدن چای سیاه:
نوشیدن چای (از نوع سیاه) پررنگ و غلیظ ممکن برای عده ای باعث تحریک اعصاب وتپش قلب شود. همچنین نوشیدن چای پررنگ برای خانم ها احتمال مبتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد.
یکی از شیمیدان معروف چینی می گوید: چینی ها هر روز حدود بیست فنجان چای می نوشند. بدون آنکه ضرری متوجه آنان باشد زیرا روشی را که در جوشاندن و دم کردن چای به کار می برند سبب می شود که قسمت عمده ای از (تاتن) مضر آن خارج شود.
طریقه دم کردن چای به روش چینی :
این روش مخصوص دم کردن چای سیاه است.
ابتدا سماور را از آب صاف و پاکیزه پر کرده و بجوشانید (آب چشمه بهتر است) درمقابل هر فنجان چای که مایلید دم کنید دو انگشت چای (مقدار چایی که میان انگشت شصت و سبابه قرار می گیرد)
را در قوری ریخته و کمی آب جوش روی آن بریزید، و مدت 2 دقیقه در کناری بگذارید، پس از 2 دقیقه آب آن را خالی کنید، زیرا آب دارای مقدار زیادی (تاتن) است سپس قوری را از آب جوش پر کرده 3 الی 5 دقیقه روی سماور بگذارید تا دم بکشد این چای مقدار زیادی از عناصر مضر خود را از دست داده است.
معروف ترین چای سیاه جهان عبارتند از :
چای چینی : بهترین نوع آن چای دارجلینگ است که دو دشت های همیالیا و می روید و عطر آن بوی چغاله بادام را به یاد می آورد.
چای کاروان: چای گرم و معطری است که مقدار تنین آن کم است.
چای امپریال: مخلوطی از چای گل و یاس که عطر و طعم دود زده دارد.
چای یونان بزرگ : چایی است با برگ های نوک طلائی زیبا و طعم مناسب تند که مناسب صبح و بعدازظهر است.
چای فورمز : که مهمترین آنها اولانگ بلند نام دارد؛ دارای طعم بلوطی و مناسب صبحانه است.
چای هندی و سیلانی : این چایها که مورد استقبال انگلیسی هستند عبارتند از:
پگو پرتغالی : چای ملایم دارای برگه های بزرگ که چای عصر انگلیسی ها است.
پگو پرتغالی شکسته : چای است با برگ های کوچک با طعمی تند و معطر که چای صبحانه و مناسب برای مخلوط کردن با شیر است.
چای قفقازی و روسی : این چای دارای عطری لطیف و شرقی (با عطر گل برموگات) است که ترکیبی از بود و طعم های چای های چینی و هندی را دارد.
چای ایرانی : چای ایرانی (نوع مرغوب آن) در مقایسه با چای های خارجی خالص تر است زیرا برای خوش عطر و طعم کردن آن از مواد معطر استفاده نمی شود. (ایرانیان طبق یک رسم قدیمی از برگ های تازه گل یاس و شمعدانی برای معطر کردن چای سنتی از آن استفاده می نمودند.)